Arnhemse afvalheldjes…

Soms is het vet lachen in Arnhem. In de Arnhemse Koerier las ik onder de kop ‘Word jij een Arnhemse afvalheld?’ een vermakelijk tekstje waarin een schoolprogramma voor 2013 wordt aangekondigd om schoolkinderen bewust van afval te maken.
Lees en huiver: ‘De gemeente Arnhem vindt het belangrijk dat de Arnhemse jeugd inzicht heeft in de verschillende afvalstromen en hoe die te beperken door afval te scheiden en te hergebruiken.’
In de maanden februari en maart komen professionele acteurs (moest het onderwijs niet bezuinigen?), naar de scholen om voorstellingen en workshops te geven. Daarna moeten die kinderen binnen een maand de ‘meest ludieke (ludiek… het staat er echt! Zooo 1979) en effectieve acties bedenken om mensen te motiveren hun elektrische apparaten en spaarlampen gescheiden in te leveren, zodat ze goed gerecycled kunnen worden.’ Die ideetjes leggen ze vast in het Milieuheldenboek.
Afvalheldjes, Milieuheldenboek... Hoe modieuze, nietszeggende kultermen het woord 'held' devalueren tot nul...

Maar erger nog: kinderen afvalhelden? Kinderen die mensen gaan motiveren hun zooi gescheiden in te leveren? Een gotspe, meneer Sonneberg! Sinds kinderen zoveel geld te besteden hebben dat ze rond elke supermarkt een hangplek maken waar ze hun gekochte vette hap en mierzoete drankjes in blik naar binnen werken, hoopt het zwerfvuil zich op. Ik heb 15 jaar boven een AH gewoond, en echt, je wilt niet weten hoe makkelijk die koters hun blikjes en plastic afval van koekverpakkingen en chipszakjes letterlijk uit hun handen laten flikkeren. Afval? Milieu? Huh?



Op iedere straathoek in Arnhem te zien: de 'aanstormende
afvalheldjes' hebben weer eens hun rotzooi uit de handjes laten flikkeren.

Maar dan is het toch goed dat hen dit wordt bijgebracht? Nee! Althans: niet zo. Waarom tijd op school verknoeien aan weer eens een project? Laat ouders thuis vertellen over recyclen en spaarlampen, en ga die koters op school leren rekenen, lezen en schrijven! Als je ze soms hoort ‘praten’ is daar nog wat werk te doen.
Het probleem is dat ouders niet meer opvoeden. Dat ouders 'vriendjes' van hun 'lieve kindjes' willen zijn.
Vroeger (ja, vroeger ja!) kreeg je van pa of moe een fikse draai om je oren als je het waagde een snoeppapiertje op straat te gooien. Een bestraffend woord, het papiertje in je zak steken en thuis in de vuilnisemmer gooien. Bij recidive: straf herhalen en intensiveren.
Voordelen daarvan: 1. het bespaart het onderwijs veel geld; 2. er is op school meer tijd om les te geven in echte vakken; 3. ouders zijn weer ouders, kinderen zijn weer kinderen.

Daarom stel ik voor om de ouderwetse aanpak landelijk weer in te voeren in 2013. Ik noem het de NAPI 2013: de Nieuwe Arnhemse Pedagogische Inzichten 2013. Zo. Ook weer geregeld.

Blijf van Mart Smeets af!

Zo. Ik ga het doen. Mart Smeets verdedigen. Mijn mede-Arnhemmer krijgt de laatste weken zoveel stront over zich heen dat ik het genoeg vind. Het instituut-Smeets wankelt. Meestal vind ik het mooi als een oud en overbodig instituut valt. Maar nu niet.



Geboren Arnhemmer Mart Smeets in de tuin
van het huis van zijn grootouders in Arnhem.
Foto's genomen uit het boek 'Monnikenhuize,
afscheid van een voetbalstadion'. Originele foto's:
 fotograaf Cees Mooij

















Sinds dopey Lance Armstrong door een dozijn ouwe vriendjes is verlinkt en zelfs de internationale wielerbond nattigheid voelt, lijken de wolven in het bos hun kans schoon te zien. Armstrong-bewonderaar Smeets wordt nu genadeloos gepakt.

Ja, Smeets is vaak irritant. Hij vindt zichzelf erg tof en heeft dit jaar op onbeschofte wijze jonge vrouwen als Eva Jinek en een of andere volleybalster die de OS niet haalde, te kakken gezet. Hij gedraagt zich vaak als een arrogante kwal. Hij deed het als ouwe man met Ria Visser. Zie je 't voor je? Bah.
Tijdens zijn 'Tour-avonden' beuzelt hij vaak maar wat door en als voetbalverslaggever hitste hij jaren geleden in Kerkrade bij een wedstrijd tussen Oranje en die Mannschaft de supporters van beide teams op tot een geheel overbodige voetbalrel. Natuurlijk niet echt, maar o, het zou zomaar kunnen... Een valse journalistentruc.
Hij was ondersteboven van Lance Armstrong, liep zelfs met zo'n raar geel bandje om de pols. Armstrong veranderde de sportjournalist in een groupie. In DWDD zei Smeets: eigenlijk zouden er nu sportjournalisten moeten opstaan die zeggen: ik word onderzoeksjournalist. Waarmee Smeets ruiterlijk toegaf dat in ieder geval wielerjournalisten weinig echt journalistiek bloed hebben.

Smeets houdt soepeltjes een balletje hoog
in Nieuw Monnikenhuize, het oude Vitesse-stadion.

Oké. Allemaal waar. Maar Smeets verstaat ook als geen ander de kunst om je als kijker mee te voeren bij waanzinnige sportprestaties. Hij trekt je moeiteloos mee in dat magische moment. Bij Sven Kramer, bij Armstrong... hij kan je de wereld doen vergeten. Door zijn ongetemperde enthousiasme en quasi verbazing hoe-het-nou-toch-kan-dat-Kramertje-weer-sneller-gaat, voert hij je naar de zevende sporthemel. Ben je los van de aarde. Dat kan alleen Mart Smeets, sukkels!

Dus al die mensen met hun Smeets-moppen, sportjournalisten die de veters van Smeets' schoenen niet eens mogen strikken met hun anti-Smeets-columns, de Smeets-bingo met Smeets-cliché's, de Smeetsmakelijk.nl, het Mart Auf Wiedersehen Smeets facebook... wat flink allemaal zo ineens! Had dat gedaan toen Smeets nog in volle glorie over jouw teeveetje denderde. En niet nu, nu hij plots een aangeslagen oude man is. Laf om 'm dan met z'n allen als een roedel valse wolven in zijn nek te bijten. Maar ik zeg: poten af van deze mede-Arnhemmer! Zo. Mag ik dat zeggen? JA, dat mag ik zeggen!!

Gelredome februari 2014:Usain Bolt debuteert bij Vitesse

Trots presenteert Vitesse, de Nederlandse voetbalkampioen van seizoen 2012-2013, z'n nieuwe rechtsachter: Usain Bolt. Jazeker, de man die de wereldrecords op de 100 en 200 meter sprint op zijn naam heeft staan. Na stevige onderhandelingen heeft clubeigenaar Merab Jordania Usain Bolt in augustus 2013 voor veel geld voor drie jaar weten vast te leggen. Daarmee liet Jordania Atletico Madrid, Napoli en Machester City achter zich. Bolt was een snelle leerling en heeft in de herfst van 2013 al geschitterd in het tweede van Vitesse. Nu is hij klaar voor zijn debuut in het eerste.  

Buiten sneeuwt het, binnen kolkt het uitverkochte Gelredome als Bolt voor het eerst uit de tunnel het veld op loopt en een sprintje trekt. Honderden fototoestellen van de toegesnelde internationale pers flitsen, cameramannen rennen aan de zijlijn amechtig mee, 24.000 man juichen en schreeuwen hem toe. De Zuidtribune barst uit zijn voegen. Een apetrotse Jordania blikt vanuit zijn businessclub neer op de tribunes. Dit is wat hij altijd heeft bedoeld. Dit is wat hij de Vitesse-supporters heeft willen schenken...  

Ruim 90 minuten later fluit de scheidsrechter af. Gelredome ontploft. Alles wat geel-swert is zingt en juicht. Vitesse heeft met 3-1 van FC Twente gewonnen. Bolt the Brave, zoals Vitesse-fans hem noemen, schitterde en gaf twee assists waarbij spits Reis niets meer hoefde doen dan zijn hoofd onder de bal te zetten en te scoren. Grijnzend liep Bolt in de wedstrijd zijn uitgeputte Twente-tegenstander er een paar keer finaal uit. Dan keek 'ie effe omhoog naar Jordania.

In Londen zit Wilfried Bony voor de tv. Hij is reserve bij Chelsea, dat hem een jaar eerder voor 12 miljoen van Vitesse kocht. Even verlangt hij naar die feestmassa in Gelredome. Hij weet: de komende drie jaar is het in Arnhem te doen. Hij pakt zijn smartphone en sms't glimlachend naar Bolt. Congrats!! Wish you were there in 2012....

* Dit ging door m'n kop na het bericht van gisteren in kranten dat Bolt graag voetballer wil worden.

Herfstchagrijn op het Willemsplein

Zelfs in Arnhem is het leven niet altijd leuk. Echt? Ja. Nee, er is niet bij mij ingebroken, ik ben niet werkloos geworden en mijn vrouw is ook niet gillend weggelopen. De herfst did it. Als ik opsta is het donker en koud en 's avonds ligt de stad steeds vroeger onder een donker dak. Tot overmaat van ramp kan ik niet hardlopen. Een levensbehoefte: energie opdoen, calorieën verbranden, mezelf fysiek tegenkomen. Al jarenlang loop ik enkele keren per week mijn kilometers in Sonsbeek. 's Ochtends vroeg. Een feest! Eekhoorntjes kijken me in de bomen nieuwsgierig na terwijl in de verte zachtjes de ruis van een ontwakend Arnhem klinkt.
Maar ik heb m'n knie kapot gelopen. Overbelasting volgens de fysio. Gaat even duren. Met m'n achillespezen had ik al geregeld gedonder, nu ook de knie. Wanneer kan ik weer vrijuit hardlopen? Die vraag maakt me chagrijnig. En dan die verdomde herfst.

In een kwaadaardige stemming wandel ik - dat mag van de fysio - de stad in. Op zoek naar afleiding. Vanaf het stationsplein naar het Willemsplein en Nieuwe Plein. Nou, steek daar maar eens over. Het wegenplan is compleet vernield door een of andere gek van waarschijnlijk een peperduur bureau voor 'stadsinfrastructuurverbetering'. Geen enkel overzicht tussen voetgangers- en fietspaden omdat beide uit rode steentjes bestaan. Auto- en buswegen snijden er onoverzichtelijk doorheen en in het fietspad zit ter hoogte van het Griekse restaurant een rare slinger waardoor je als voetganger of fietser hup, ineens op de verkeerde weg zit. Soms rijdt een auto op het fietspad. Verwilderde automobilist achter het raampje... Ik maak foto's van 't zooitje en word uitgescholden door een scooterventje dat me op een haar na mist.



Vanaf het station gezien: de rare slinger vanaf
Utrechtseweg/Nieuwe Plein
die je als fietser moet maken om
niet ineens op de autoweg te komen.

Scootertje scheurt op voetgangersgedeelte tussen de
stoplichten (daar liggen ineens geen rode steentjes).



Nog even doornuilen: op het Nieuwe Plein
is het onduidelijk tussen voetgangers
en fietsers. En weer een vreemde slinger
in het fietspad. 













E-mailtje naar de gemeente. Antwoord: 'de slinger is ontstaan omdat de nieuwe inrichting van het Nieuwe Plein nu aansluit op een later nog her in te richten deel Willemsplein. Het weghalen van verkeerslichten maakt dat verkeersdeelnemers nu zelf moeten opletten en uitkijken, en de belijning van de paden is nu voltooid. Aan verbeterde bewegwijzering wordt gewerkt.' Hmm, ooit wordt het beter dus? 't Zal wel. M'n chagrijn blijft.

De volgende morgen draai ik in snelwandeltempo m'n hardlooprondjes af. Toch iets... Ik passeer de Steile Tuin, waar ik tot voor kort geregeld een paar keer hard tegen de steile trap op liep (hoewel de tredes eigenlijk net te diep zijn om lekker met je passen uit te komen). Lekker nog effe de benen en longen pijn doen. Terwijl ik mistroostig naar die fijne trap gluur, schiet me te binnen dat voor het prachtige ontwerp van de Steile Tuin 's een keer geen duur landschapsarchitectenbureau door de gemeente is ingehuurd. De tuin is gewoon ontworpen door onze eigen gemeenteambtenaren. Kunnen zij niet effe naar het Willemsplein kijken?

De Steile Tuin met steile trap. Niet voor mij, deze herfst.

Arnhem is de stad (Leone ft Lexie)

Enige maanden geleden hoorde ik het nummer voor het eerst bij Vitesse: 'Arnhem is de stad'. Ik dacht: wat is dit? Ik had geen idee wat voor soort muziek het was. Als oude Ernummer ben ik gestopt na rock en punk. Ik dacht dat het een soort rap was. Wel een aardige tekst over Arnhem... en een pakkende melodie. Jonge gasten op de tribune bewogen mee op het ritme. Ik vergat het snel. Dacht ik. Want enkele dagen later schoot de basismelodie van het nummer me ineens weer in de kop. Godver, dacht ik. Ook dat nog...

Beelden: uit het filmpje
'Arnhem is de stad'.

'Arnhem is een multiculturele stad,
alle kleuren in de straten.'

Enkele weken erna hoorde ik het weer. Weer in het stadion, weer vlak voor de wedstrijd. En ik vond het lekker. Het swingt. Dat zal wel niet de juiste uitdrukking zijn voor deze muziek, maar voor mij geldt: het swingt! Of moet ik zeggen: het beweegt me. De lekkere beat blijft in m'n lijf hangen en de tekst vind ik gaaf: een poëtische ode aan Arnhem. Luister:
'Arnhem is simpelweg de stad
Ik heb Arnhem opgesloten in m'n hart
Dus mensen hef 't glas
Dan gaan we samen proosten
Op die wijze stad uit het oosten'
en:
'Arnhem, groot geworden door klein te blijven'
Leuk dus. En verder leefde ik door...

Natuurlijk: je eerste vriendinnetje
in de trolleybus naar huis brengen.

Een week geleden kreeg ik de link van het filmpje met de muziek, door een maatje opgestuurd. Jaja, dacht ik, ken ik al. Maar er was ook nieuwe info: het blijkt hiphop te zijn! En het is gemaakt door het duo Leon ft Lexie (VZP). Weer wat geleerd.
Ik klikte de link aan en voor m'n ogen ontrolde een filmpje met fraaie historische beelden geknipt door beelden van nu. Heel erg Arnhem. Lekker gedaan. Voor mij is het zeker: een topnummer. Ga luisteren
en kijken: http://www.youtube.com/watch?v=aNNKSSxxlLs

Chinatown, Russische roebels en Gazprom

Er staat wat te gebeuren in Arnhem. Leuk. Ik ben altijd wel in voor wat beweging. Enkele weken geleden kwamen er berichten dat het Gele Rijdersplein het Arnhemse Chinatown kan worden. In het voormalige ABN AMRO-gebouw zou een Chinees restaurant en een handelscentrum komen en in de Looierstraat winkels en talen- en opleidingscentra. Een goed Chinees restaurant erbij is nooit weg en omdat China economisch wereldleider is, lijkt het mij een prima idee om een stukje China in Arnhem te brengen.
Daarnaast: het Gele Rijdersplein is een uitgemergeld, doods plein geworden nu het enorme ABN AMRO-gebouw leeg is. Veel winkelpanden staan te huur, de oerlelijke fietsenstalling maakt het treurige beeld compleet.
Volgens adviseurs van initiatiefnemer Asia Consultancy & Restructuring Group (ACRG) kan het allemaal snel als de gemeente Arnhem aan een aantal voorwaarden wil voldoen.





De trotse Gele Rijder blaast zijn trompetgeluiden
over een treurig plein.
 







Leegstand en...

...om het nog eens extra lelijk te maken een fietsenstalling
die de AKU-fonteinen aan het oog onttrekt.












Bellen dus naar wethouder Van Wessem. Via zijn woordvoerder kreeg ik per
e-mail antwoord op mijn vragen. Van Wessem meldt dat hij de initiatiefnemers eenmaal heeft gesproken en hen heeft uitgenodigd om hun plannen concreter uit te werken. "Dat is op dit moment vanuit gemeenteperspectief de status." (Dit was de stand van zaken ruim een week geleden).
Van Wessem vindt het idee vanuit economisch en cultureel perspectief interessant voor Arnhem. Arnhem heeft sinds 1999 een stedenband met de Chinese stad Wuhan. Het zichtbaar maken van die band vindt hij een aansprekende gedachte en tijdens bezoeken aan Wuhan was het idee al ontstaan voor een soort handelskantoor in Arnhem. Arnhem heeft een vrij grote Chinese gemeenschap en een sterke toename van Chinese studenten aan onze Hogeschool. "Hoe het precies vorm krijgt moet je als overheid niet opleggen, maar aan de markt overlaten."

In die laatste zin zit 't 'm, denk ik. Eergisteren las ik in de plaatselijke media het bericht dat de initiatiefnemers een concreet aanbod neerleggen bij ons gemeentebestuur. Ze willen een helder ja of nee horen. Als er geen helder antwoord komt, haken ze af.
De knellende vraag is: is de gemeente actief en snel genoeg (ondanks dat ze het aan 'de markt' wil overlaten) om samen met het ACRG mooie plannen uit te werken die goed zouden kunnen zijn voor het Gele Rijdersplein en de Arnhemse economie? Politiek en snel... het is niet altijd een even gelukkige combinatie.

Bellen naar het ACRG. Dat valt niet mee. Ik kom niet snel aan een telefoonnummer. Wel vind ik enkele adviseurs van het ACRG. Zij hebben ook nog andere functies, dus zijn ze druk. Maar ik blijf proberen. De aanhouder wint. Want ik word enthousiast van het idee van een Chinatown in Arnhem en heb wel enkele vragen aan het ACRG.
Ook vermakelijk: de reacties op de internetpagina van de Gelderlander. Van negatief tot enthousiast, en vaak met een licht cynisch ondertoontje. Daar zijn we wel goed in...

Als Vitesse eerdaags met Gazprom op het shirt gaat spelen en met die miljoenen doorstoot naar de Europese top en we over een jaar beschikken over een fraai Chinatown, is Ernum weer eens lekker in beweging!
Maar onder één voorwaarde: geen belchinezen op de tribunes van Gelredome. Geen gegok met ons Vites!

De Slag om Arnhem
Maar dan die van 1813...

Enkele dagen geleden las ik in de Gelderlander dat Gerben Karssenberg, gemeenteraadslid voor het CDA, 'de eerste Slag om Arnhem' volgend jaar wil herdenken. Op 30 november 1813 versloegen de Pruisen na onder meer felle gevechten in Arnhem de legers van Napoleon. Arnhem en Nederland waren bevrijd van de Fransen. Karssenberg pleit voor gemeentelijke steun voor een 'bevrijdingsfeest', waarvoor het Arnhems Historisch Genootschap Prodesse Conamur al ideeën heeft. In 1913 blijkt de slag ook al in Arnhem herdacht te zijn. Ik had er nog nooit van gehoord. Bellen met de heer Karssenberg, dus.

He? De Slag om Arnhem speelde zich toch in 1944 af om de oude brug?
 Ja. Klopt. Maar in 1813 was er ook al een slag in Arnhem.

Waarom wilt u deze slag herdenken? Karssenberg: "Omdat het een belangrijk moment is geweest in de historie van Arnhem. De Franse bezetters verloren hier een beslissende strijd. Het CDA heeft al sinds enige maanden het idee om iets met deze slag te doen. De slag vond plaats op de plek waar nu de Blauwe Golven liggen. Vanuit het historisch belang van die slag heb ik de gemeente gevraagd om een eenmalige activiteit, zoals het uitgeven van een boek of het maken van een documentaire, financieel te ondersteunen. Ik zou het ook toejuichen als volgend jaar een eenmalige tentoonstelling in Arnhem hierover wordt gemaakt."
En een monument? Karssenberg: "Zou kunnen. Als politicus ondersteun ik ideeën, de uitvoering laat ik over aan anderen. Leden van Prodesse Conamur hebben een hele lijst met plannen opgesteld. Een blijvend herkenningspunt ergens bij de Blauwe Golven zou interessant kunnen zijn. Ook voor toeristen."
Uit reacties op sites blijkt dat sommige Arnhemmers het onverantwoord vinden om in deze economisch slechte tijden hieraan geld uit te geven. Wat vindt u? Karssenberg: "Daar heb ik begrip voor, maar het gaat niet om een ton, hoor. Het gaat om 5000 euro. Dat vind ik verantwoord. Nog één ding: ik noem het niet de eerste 'Slag om Arnhem' om verwarring te voorkomen met dé Slag om Arnhem. Dat is en blijft die van september '44. Daarom spreek ik over 'bevrijdingsfeest'."

Bergstraat, vlak bij het Centraal Station.
Hier vochten de Pruisen tegen de Fransen, in 1813.

De Blauwe Golven, iets ten zuiden van de Bergstraat.

René Vossebeld, secretaris van Prodesse Conamur, bevestigt dat er veel plannen zijn. "Een boekje staat op onze wensenlijst, maar ook een documentaire voor jongeren. Daaraan willen we de subsidie van 5000 euro besteden."
Hij beaamt dat de slag zich heeft afgespeeld rond het gebied van de Bergstraat. "Vergis je niet, er waren weliswaar in heel Nederland schermutselingen, maar alleen in Arnhem is zwaar gevochten, met ongeveer 2500 gesneuvelden. De Franse bezetters werden verjaagd. Toch heeft die Franse bezetting ook het nodige opgeleverd: het metrisch stelsel werd ingevoerd, er is infrastructuur aangelegd en er zijn belangrijke instituten opgericht. Het land heeft zich daardoor kunnen ontwikkelen."
Vossebeld onderzoekt de mogelijkheden om een gedenkteken op te richten. "We proberen daar subsidie voor te krijgen bij grote bedrijven die iets met Arnhem hebben, zoals Arcadis en BASF, maar ook bij Rabobank. Wij denken aan iets met een monumentale uitstraling waarop een tekst staat die uitlegt wat hier op 30 november 1813 is gebeurd."
Ik ben benieuwd wat er volgend jaar gaat gebeuren!