Ernumse Edje wil burgemeester Matser terug 

Op zo'n nieuw bankje in de stationshal zie ik 'm zitten: Ed. Een kameraad van de lagere school. Daar noemden we 'm 'Ernumse Edje', omdat 'ie het beste van ons allemaal Ernums sprak. Met Edje kon je lachen, hij haalde veel kattekwaad uit en was een vechtersbaas. Later ging 't wat mis met 'm. Met de rest van de klas ging 't goed. Dat is 't verschil. 

Edje kijkt boos voor zich uit, richting Hunkemöller. Die gebruinde kop op dat grote, bonkige lichaam zit boos te kijken naar bh's en slipjes. Ook een kunst. Naast hem z'n onafscheidelijke plastic tas met blikjes bier.
"Ha jungske", roept 'ie naar mij. "Ik mot je wat vragen."
"Is goed, Ed." Ik ga naast 'm zitten. "Hoe is 't?"
"Geet wel."
"En met de vrouw?"
"Goed, geleuf ik."
Zo, dat waren de familieperikelen. Maar Ed heeft een dringende vraag.
"Jij heb een bietje verstand, toch?" "Mwah."
"Dan ken jij me wel vertelle waarom 't hier in Ernum zo'n bende is, of niedan?"
"Hoezo?"
Z'n vraag komt er in rap tempo uit. Iets zit Edje - die gewoonlijk veel zwijgt - dwars.
"Mijn ouwe buurvrouw is heel ziek en krijg over een tijdje geen hulp meer. En nou las de vrouw vanochtend in de krant dat we toch van de gemeente meer belasting voor zorg motte betalen. Da's toch gek? Ken jij dat uitlegguh?" Hij kijkt me fronsend aan, neemt een forse slok, mikt het lege blikje naast de prullenbak en trekt een nieuw blikje open.

Daar zat Edje. Hij is net links de hoek om geslagen.

Geleuf jij da?
Ik staar ook even naar de bh's van Hunkemöller. Wat moet ik zeggen?
"Dat komt omdat de gemeente vanaf volgend jaar de zorg regelt. En daar hebben ze minder geld voor dan toen Den Haag de zorg regelde. Daarom heeft de gemeente extra geld nodig." Edje knijpt z'n ogen dicht en strijkt met een hand door z'n verwilderde haardos. Denkt na. "Maarre... ze hebben wel geld veur een kunstgebouw bij de Rijn, ofzo. Ze zeggen dat dat 30 miljoen gaat kosten. As ze dat niet doen, kan dat geld toch naar zieke en gehandicapte mensen?"
Pf, weer een moeilijke. "Da's hogere politiek, Ed. Gasten die never nooit een normale Ernummer zien of spreken denken dat met een nieuw kunstencluster meer volk in de stad komt en dat de stad daaraan goed verdient."
"Geleuf jij da?"
"Nee. Veel mensen niet. Want leuke prognoses en cijfers de wereld inslingeren is wat anders dan de realiteit."
"O!", zegt Ed.
"In dat kunstgebouw komen het museum en het filmhuis, je weet wel, dat van de Korenmarkt. Maar die hebben al mooie en goede gebouwen. En dan staan er weer twee gebouwen leeg in de stad."
"Wat een zooi, he?" Ed neemt weer een ferme slok.
"Er moet wel wat gebeuren bij de Rijn, vind ik. Maar ze verspillen al meer dan twintig jaar moeite en geld met allerlei plannetjes. En nu is het crisis. Weet je Ed, dat de gemeente 700 miljoen aan schulden heeft? Die de gemeente met steeds minder inkomsten van grond en gebouwen nauwelijks kan afbetalen? Of je even bij wil dokken, Ed. Daarom vind ik zoveel geld voor een nieuw gebouw een grote gok."

Matser moet terug
Stilte. Ed denkt na. Lang en diep. Zucht en krabt aan z'n ouwe spijkerbroek. Dan heeft hij de oplossing. "Weet je wie we nodig hebben in Ernum? Een Matser! Een burgemeester die van Kleurendal komt en veur de mensen is. En gewoon naar Vites geet. Zo één hebben we hier weer nodig! Weet je wat die zou doen? Die zou aan de Rijn een groot pretpark laten bouwen! Dan hebben ze in de bouw effe wat meer werk dan met één zo'n gebouwtje en kump heel Nederland hierheen om lol te maken. Mo-jij 's zien hoe de centen de stad binnen rollen!"
Ik lach. "Ga 't ze maar vertellen in 't stadhuis!"

Vingertjes afsnijden
Ed staat op en slokt z'n bierblikje leeg. "Dat ga ik zekers doen. Nu. En van al dat geld dat dan de stad binnenrolt, kan me buurvrouw rustig leven."
Ed en z'n tas lopen weg. Zijn harde lach weerkaatst tegen de muren en rolt door de stationshal. Twee prachtige Surinaamse meiden moeten lachen. Dan draait hij om en keert terug.
"He jungske, dat ga ik doen hoor, in het stadhuis. En as ze niet luustere, dreig ik om hun vingertjes af te snijje. Ik ben net zo scherp als Jordania, hoor. Pas maar op! O ja, enne, hier in dit station, wanneer kump is een keer dat plafond? Daar wachte we ook al twintig jaar op. Maak daar maar een foto van, dan kunne de mensen 's een keer lachen om dat geklets van jou. Maar ik wil d'r niet op. Kiek uut hoor, anders snij ik jouw vingertjes er ook af, hahaha!" 

De kabels hangen al jaren open aan het plafond. Het dure, houten plafond
dat de stationshal zo mooi zou afmaken, is er nog steeds niet.
Komt het eigenlijk nog wel?

    

Participatiesamenleving? Die is er al lang in Klarendal

Nog 8 maanden... Vanaf 1 januari 2015 komt veel professionele hulp en zorg die nu vanuit de AWBZ wordt gegeven aan mensen met een beperking, via de Wmo. Gemeenten voeren die Wmo uit. Dat moeten ze doen met veel minder geld dan nu beschikbaar is. Daarom zullen eerst familie, kennissen, buurt- en wijkbewoners hulp moeten verlenen, voordat een hulpvrager professionele hulp krijgt. En hoewel de laatste maanden duidelijk is geworden dat gemeenten zich grote zorgen maken over de vraag of dat financieel haalbaar is, bereiden ze zich toch voor op die veranderingen.
Arnhem doet dat via Proeftuinen, waarin wordt geëxperimenteerd met die nieuwe vorm van zorg. In Klarendal is de Arnhemse Monita Polman al jarenlang de bevlogen drijvende kracht achter bewonersinitiatief WijkWerkPalet, dat deelneemt aan de Proeftuin Herstel in de Wijk, waarin mensen met een beperking in de wijk worden begeleid. Zij vertelt over de moeizame integratie tussen al lang bestaande wijkprojecten en plotse bemoeienis van een zorginstelling.    

Monita Polman: "De grote vraag is: hoe kunnen we
mensen met een beperking reactiveren en weer
 terugbrengen naar het werkproces?"

Reactiveren
In het prachtige, spiksplinternieuwe Multifunctionele Centrum (MFC) word ik ontvangen bij de balie door een medewerker die via WijkWerkPallet hier werkt. "Ook de gastvrouwen/heren en facilitair medewerkers werken in het kader van de reïntegratie via WijkWerkPalet", vertelt een trotse Monita.
Ze heeft jarenlang ervaring met wijkgerichte reïntegratieprojecten met bewonersgroepen in Klarendal, zoals het Vrouwenatelier en Activeringsteams waarin mensen die langdurig in de bijstand zaten samen met participatiecoaches klussen doen in de wijk. "Zo'n leer-werkproject moet uiteindelijk leiden naar werk, maar dat werkt niet altijd even goed. Toch geloof ik in die werkwijze en ik heb een variant daarvan uitgewerkt: wat voor werk ligt er, wie wil zich daarvoor inzetten en kunnen we daar een win-win uit halen? Vrijwillig om actief te blijven, als tegenprestatie voor een uitkering of als opstap naar (betaald) werk. Maar altijd vraaggericht vanuit de wijk, om de leefbaarheid te vergroten en bewoners kansen te bieden zichzelf te ontplooien, ontwikkelen of te versterken." De grote vraag is: hoe kunnen we mensen met een beperking reactiveren en weer terugbrengen naar het werkproces?"

Botsing: bestaande infrastructuren worden aangetast 
Monita is altijd bezig met die kernvraag. Vorig jaar klopte ze aan bij Volkshuisvesting met de vraag om in een leegstand pand een winkeltje te mogen beginnen voor creatieve wijkbewoners. "Dat sloot aan bij 'Klarendal Modekwartier'. Mensen hadden de kans om te experimenteren met hun creativiteit, verkopen en een winkeltje draaien. Misschien kunnen ze uiteindelijk daar zelfstandig mee doorgaan." 
Het winkeltje is een voorbeeld geworden van een botsing tussen de werkwijze van bestaande wijkinitiatieven en een nieuwe zorggroep die zich wil gaan nestelen in de wijk, Driestroom. Monita: "Professionele instellingen gaan nu experimenteren met de participatiesamenleving en zich voorbereiden op meer werken met en in een wijk. Driestroom wilde een soortgelijk winkeltje gaan opzetten voor haar cliënten. We hebben gezocht naar mogelijkheden om samen op te trekken maar er wordt nog onvoldoende gekeken naar bestaande structuren in de wijk om bij aan te sluiten. Het gebeurt andersom: wijkbewoners mogen zich aansluiten bij hun. Dat werkt niet en ligt gevoelig bij bewoners. Uiteindelijk is het winketje, met behoud van de eigen identiteit, verhuisd naar het MFC."
Nog een voorbeeld van langs elkaar heen werken: "De "LandenKookGroep" is een bestaand initiatief waarin een groep wijkbewoners voor een klein bedrag voor elkaar koken en met elkaar eten. Surinaams, Irakees, Nederlands, alle soorten eten. Dat loopt prima. Er komt nu ook een buurtrestaurantje van een zorginstelling, de Wereldkeuken. Leuk voor de wijk, maar dat moet niet ten koste gaan van wat er al is. Aansluiten op de bestaande infrastructuur in de wijk zal veel meer vraaggericht moeten zijn." 

Het spiksplinternieuwe Multifunctionele Centrum (MFC) in Klarendal. Hier zullen
veel  activiteiten gaan plaatsvinden voor mensen met een beperking. Het moet een centrale,
veelgebruikte plek worden in de wijk.  

Niet van bovenaf herhalen wat er al is
Tijdens een bijeenkomst van het wijkplatform vorig jaar, werd voor het eerst iets verteld over de "transitie" die eraan komt en de plannen die verschillende zorginstellingen voor hun cliënten in de wijk hebben, vertelt Monita. "Maar veel mensen met een beperking doen al mee aan verschillende projecten en activiteiten. Daar liggen de kansen op samenwerking en integratie. Het punt is dat zorginstellingen nog te veel redeneren vanuit hun cliënten, niet vanuit de wijk en bewoners. Ik zou het toejuichen als we eerst samen inventariseren wat er in de wijk al gedaan wordt, om dan samen op te trekken en niet van bovenaf herhalen wat er al is. Ik weet dat het gevoelig ligt: zorginstituten hebben een convenant met gemeenten afgesproken en ik begrijp dat iedereen nu zoekende is en dat we niet in alles samen kunnen optrekken." 

Versnipperde ideeën verbinden
Ondertussen gaat Monita door met WijkWerkPalet. "Er gebeurt van alles. In het MFC zijn we actief met de balie, keuken, ontmoeting en het winkeltje. We hebben plannen om een Sociale Versmarkt te organiseren, waar mensen eigen gekweekte groenten en fruit kunnen kopen of verkopen. En ik ben met de gemeente bezig om een 'greenteam' samen te stellen voor ondersteuning van het onderhoud van het groen in de wijk. Geweldig toch, om wijkbewoners daarvoor verantwoordelijk te maken?
Ook met de informele zorg zijn we bezig. De klusjesgroep bijvoorbeeld, die kleine technische klussen bij andere wijkbewoners uitvoert, verzuipt in het werk, joh. We gaan dat via een meldpunt beter aanpakken.
We zijn clusters aan het benoemen waar werk ligt voor vrijwilligers en als dagbesteding. Bijvoorbeeld wijkonderhoud, horeca en detailhandel. Ik ben ook in gesprek met ondernemers in de wijk. Velen voelen zich betrokken bij de wijk en willen wel wat terugdoen. Wij willen hun daarbij helpen en bijvoorbeeld stageplaatsen regelen. Allemaal om ervoor te zorgen dat wijkbewoners met een afstand tot de arbeidsmarkt erachter kunnen komen waar zij goed in zijn, wat zij willen en zo mogelijk de kans krijgen om weer in het werkproces te komen. Eigenlijk ben ik constant bezig om allerlei versnipperde ideeën met elkaar te verbinden en ervoor te zorgen dat mensen kansen krijgen. Onze projecten zijn een kweekvijver van talenten waar de gemeente zijn voordeel mee kan doen."

 

Gezellig lachen om elkaar

Simon Carmiggelt en Jules Deelder. Amsterdam en Rotterdam. In hun teksten is hun stad voelbaar aanwezig. Als lezer lach en huil je mee met hun personages, je loopt mee door de straat, zit in hun café! Je proeft het bier, ruikt hun stad, hoort auto's, trams, geschreeuw. Da's knap. Godvergeten knap.
Arnhem heeft ook schrijvers die het 'hert' van hun stad kennen en dat op papier zetten. Frank van der Mee is er zo één. Zoek maar 's op.

Te warm gestookte kamer
Een week geleden kreeg ik van een maat een column opgestuurd. Geschreven door de Arnhemse schrijver Marcel van Roosmalen. Titel: 'Kinderhand van een Ernemmer is snel gevuld'. De column gaat over zijn voordracht in onze bieb, naar aanleiding van zijn boek 'Het is zoals het is', over het laatste jaar van Vitessenaar Theo Bos. Van Roosmalen trok als schrijver/journalist dat jaar met hem op.
Van Roosmalen beschrijft in het begin van de column dat Arnhemmer Herman Koch Arnhem ooit omschreef als 'Dat gevoel alsof je in een te warm gestookte kamer bent waar geen raam open kan'.
Van Roosmalen eindigt zo:
'Bij het verlaten van de bibliotheek zag ik hoe een 80-jarige Arnhemse werd klemgereden door de politie vanwege een verkeersovertreding. "O, heb je me daarom achtervolgd", riep ze. "Ik dacht al dat ik te veel goud had omhangen."
Voor de rondwandelende vreemdeling is Arnhem wellicht een te warm gestookte kamer, maar binnen lachen ze heel gezellig om elkaar.'
Herlees het nog maar effe. Die laatste zin: dat is Arnhem. Een prachtige Ernumse repliek op Koch. 

Dit vinden wij nou gezellig!

En alle twee ziek
In het boek 'Het is zoals het is' beschrijft Van Roosmalen een voorval waaruit blijkt dat Theo Bos ook de humor van die 'warm gestookte kamer' had. Plaats van handeling: ziekenhuis Rijnstate. Personages: Theo, Marcel en een oudere onbekende man in de wachtkamer. Ik citeer:
'De man keek naar mij en daarna naar Theo. "Wie is dat, Theet? Je broer?"
"Dat weet ik niet", zei Theo. "Ook een bloedprikker, denk ik." Daarna: "Nee, je had het goed gezien. Hij is mijn broer."
"Nu zie ik het, dezelfde neuzen!"
Theo: "En alle twee ziek."

Dat laatste zinnetje. Zeker, dat is Theo Bos-humor, maar ook zwaar Ernums. Zwart, cynisch. En kalm. Bijna terloops. Wij zijn niet van de vette lach. Onze grapjes zijn meer voor de goeie verstaander en genieter.
Hee, Van Roosmalen, schrijf nog's wat Ernums. Da wurt wel wat...  

  

Het carnaval der bestuurszotten trekt weer door de stad

Gemeenteraadsverkiezingen. Altijd lachen. Mooi dat het in de carnavalstijd plaatsvindt. Twee carnavals tegelijk! Hoe meer lachen, hoe beter. Het circus van beloven, kletsmajoren, bedriegen en draaien wordt voor de verkiezingen een maandje verplaatst naar buiten de stadhuismuren. Ze komen langs! Bij gewone burgers! Bij jou en bij mij! Geleuf je niet, he? Is toch echt waar!
Rel del del, wie trekt er aan de bel, wie geeft 'r een rondje veur het hele stel...(vrij naar Het Spiekerkwartet)   

Lachen. Het is weer gemeenteraadsverkiezingen...

Schoner, veiliger, groener, duurzamer...
Het kan je maar zo gebeuren dat je kalmpjes-aan van de winkel naar huus loopt en plots in je straat door een wereldvreemde kerel of vrouw met een gek jasje aan met achterop de naam van een politieke partij, wordt aangesproken. En dat 'ie je ook nog een lullig foldertje in de poten wil douwen. Wat je weigert natuurlijk. Wat mot ik met jouw rotzooi? Dan loopt 'ie gelukkig geschrokken weer weg. 
Weet je wat op hun flyers, folders en websites staat? Ernum wordt 't paradijs! Eg waar! Dank zij die zotten! Veiliger, schoner, duurzamer, meer werk, minder belasting, groener, minder schulden voor de stad, zorgzamer en ga maar door...
Rel del del, wie trekt er aan de bel...  

Gefopt!
Maar ze vertellen toch maar niet dat ze Arnhem (ja jou dus) met gigantisch hoge, langlopende schulden hebben opgezadeld (lees maar in de Meerjarenprogrammabegroting MJPB 2014-2017), dat ze jou al een netto schuld van 4764 euro aan de broek hebben gesmeerd, dat ze toch lekker dat peperdure en overbodige kunstencluster gaan bouwen... Haha! Het is net carnaval: de omgekeerde wereld; de macht aan de zotten en de narren.
Ineens gaat 't goed komen met de stad die al decennialang in de top 5 van de hoogste criminaliteit staat, straatarm is en al decennialang een hoge werkloosheid kent. Maar nu, eg weur!, zal het goed komme! Deze club narren en zotten doet dat voor jou. Gewoon voor jou. Lief he?
En dan over een paar maanden: gefopt, haha! de stad verloedert en verarmt lekker door, en jij betaalt weer meer OZB, hondenbelasting, rioolbelasting et cetera! Haha! Maar we hebben effe lekker gelachen. En ik kan weer van de winkel naar huus lopen zonder door zo'n gek met een jekkie lastig gevallen te worden. Da's ook mooi!
Rel del del, wie trekt er aan de bel, wie geeft 'r een rondje veur het hele stel!

Lemmingen in Arnhem?

In Arnhem woedt de discussie over het Kunstencluster. Moet dat peperdure ding wel of niet gebouwd worden? In het kort: het Moderne Museum en filmhuis Focus moeten daarin gevestigd worden. Maar het museum heeft al een mooi pand op een fraaie plek nabij het centrum en het filmhuis heeft een ruime keuze uit de talloze vrijstaande panden (crisis...) in het stadscentrum. Het Kunstencluster is praktisch gezien dus overbodig. Kosten: 32 tot 50 miljoen (afhankelijk van hoe je het berekent) en waarschijnlijk 10% meer, omdat uit de praktijk blijkt dat overheden niet goed kunnen rekenen.

 



Kenniscluster ofwel Rozet. Echt, een prachtig gebouw.  Maar op de activiteiten
moet al bezuinigd worden. Moet haar 'zusje', het Kunstencluster, er komen?

Veel langlopende schulden
De discussie: voor- en tegenstanders kletsen er uitgebreid over. Op de site Arnhem Direct, in de straat, in de kroeg en natuurlijk in de gemeenteraad. Een voorstander van het Kunstencluster heeft enige tijd geleden heel slim bedacht om de tegenstanders van het Kunstencluster negatief te framen met de term Arnhemwilnix. Verder kabbelde de discussie door, niemand luistert naar elkaar en iedereen legt zijn/haar standpunt tientallen keren nog maar eens uit. Boring.
Totdat... ene meneer Okkie op Arnhem Direct enkele weken geleden met cijfers kwam. Met wat? Cijfers. Je weet wel, 1, 7, 83, 19...
Lees effe mee, ik citeer een klein stukje meneer Okkie: "Maar een feit is dat de kreet 'het geld is er', niet klopt. In de begroting kan het bedrag zijn vrijgemaakt maar feitelijk is het gewoon schuld en niets anders. Twee derde tot bijna drie vierde van de totale balans is langlopende schuld. Voorts blijkt uit de MJPB 2014-2017 dat de gemeente in 2014 het EMU-tekort overschrijdt. Dat betekent voor Arnhem een referentiewaarde van 28.733.000 euro. Uitgaande van deze  referentiewaarde wordt in 2014 dit toegestane EMU-tekort overschreden. (...) En hoe lossen we een en ander op?" 

Arnhem heeft veel langlopende schulden. En het is crisis,
vastgoedinkomsten  bijvoorbeeld vallen dik tegen. Een goed moment om  nog eens
miljoenen in  een Kunstencluster te steken?  In grotere steden zijn
dergelijke gebouwen al nauwelijks rendabel.

De geuzen van Arnhemwilnix
Bingo! Harde cijfers die aantonen dat de gemeente Arnhem dik in de schulden zit. En ik maar denken dat voorstanders nu weleens achter hun oren zouden krabben. Maar.... niemand reageerde op de schrikbarend slechte cijfers. Grappig toch? Terwijl we nu allemaal weten hoe de crisis is begonnen: schulden maken, schulden maken, schulden maken.... totdat het systeem PATS in elkaar dondert. Gaan wij stommeriken dat in Arnhem nog eens over doen? Laten we de dames/heren politici/bestuurders ons Arnhemmers nog eens met een extra hoge schuldenlast opzadelen omdat er een paar zo nodig stenen moeten stapelen? Afgelopen zondag vertelde een ex-bankier in een Tegenlicht-documentaire dat we net lemmingen zijn: de banken in Europa gaan gewoon weer op de oude voet verder. Het wachten is op de volgende crisis. Wij in Arnhem kunnen toch beter! Ik vind Arnhemwilnix een mooie geuzennaam. Voor mij geen Kunstencluster.

Nawoord: het Kenniscluster staat er net en er moet alweer 140.000 euro bezuinigd worden. Een prachtig gebouw, maar activiteiten worden wegbezuinigd. Wijsheid?   

 

 

   

In Arnhem komt de participatiesamenleving op gang

Vanaf 1 januari 2015 komt veel professionele hulp en zorg die nu vanuit de AWBZ wordt gegeven aan mensen met een hulpvraag, via de Wmo. Gemeenten voeren die Wmo uit. Dat gaan ze doen met minder geld dan beschikbaar was via de AWBZ. Daarom gaan ze eerst na of een hulpvrager hulp kan regelen via familie, kennissen of buurtbewoners. Die 'participatiesamenleving' waarin we meer met elkaar moeten regelen, vraagt om een andere houding van hulpvragers, professionele hulpverleners, familieleden en wijkbewoners. Gaat dat werken? 

In Arnhem en omgeving experimenteert men in zogenoemde Proeftuinen om uit te vinden hoe die participatiesamenleving zou kunnen werken.
'Herstel in de Wijk' is zo'n proeftuin, die speelt in St. Marten, Klarendal, Duiven en Westervoort. Mensen die voor een groot deel afhankelijk zijn van professionele zorg vanwege een fysieke of verstandelijke beperking, sociale of psychische problemen, blijven langer in hun eigen omgeving wonen of verhuizen uit een instelling terug naar een huis in de wijk. Daarnaast moeten zij weer deel gaan uitmaken van hun gewone woonomgeving. Projectleider Kitty Penninga: "In de proeftuinen oefenen we hoe we mensen met een beperking het beste in de wijk kunnen opvangen en zelfstandiger kunnen laten zijn dan voorheen. Jammer dat dit met bezuinigingen in verband wordt gebracht, want ik vind dit een mooie beweging. We sluiten mensen niet uit, plaatsen ze niet aan de rand van de samenleving, maar doen een beroep op wat ze wél kunnen en vragen hen bij te dragen aan hun eigen sociale omgeving. Dat heeft met zingeving te maken. Ik voel dan ook weinig weerstand in de proeftuinen, ook niet bij zorgprofessionals die soms een stap terug moeten doen."  

Idyllisch: wijkbewoners samen aan het werk  in de wijkmoestuin.
Maar waarom zouden we dat niet doen? 

Netwerk van de hulpvrager
Penninga onderzoekt hoe de proeftuinen werken op drie hoofdpunten:
1. Lukt het professionele zorginstellingen om goed gebruik te maken van de kracht en mogelijkheden van de wijk en de netwerken van de hulpvragers?
2. Hoe werkt de inzet van ervaringsdeskundigen? "Mensen die zelf als cliënt ervaringen hebben in de zorg, kunnen geschoold worden om anderen te helpen. Zij herkennen vaak sneller dan professionele zorgverleners wat er met iemand aan de hand is."
3. Werkt het principe van wederkerigheid? "Iets doen voor een ander, voor je wijk, geeft zelfvertrouwen. Kijk, als je hulp ontvangt, wat jij voor iemand anders kunt doen. Ergens oppassen, dassen breien voor Oost-Europa, een tuin onderhouden... er zijn talloze mogelijkheden. Hoe weinig het ook lijkt, als alle betrokkenen er baat bij hebben, komt het de gelijkwaardigheid ten goede. Dat is belangrijk voor de eigenwaarde van mensen."
 
Coach voor jongeren
In Westervoort is op initiatief van het welzijnswerk een project gestart voor jongeren die meer steun nodig hebben dan hun ouders kunnen geven. "Ze kunnen bijvoorbeeld vragen hebben over school- of beroepskeuze of te maken hebben met onrust in het gezin. Als jongeren erom vragen, kunnen ze gekoppeld worden aan een coach; een gewone volwassene uit hun eigen buurt, géén professionele zorgverlener. Ook zorginstellingen willen graag van zo'n coach gebruik maken als een jongere na een periode van intensieve begeleiding weer zelfstandiger verder gaat, maar nog wel steun kan gebruiken."

Velen gaan de uitdaging aan
Kitty Penninga volgt ongeveer twintig proeftuinen en is optimistisch over de bereidheid van mensen om in de buurt iets voor een ander te doen. "Natuurlijk zijn er ook negatieve reacties - ik wil geen gekken en gehandicapten in mijn wijk -, maar velen durven de uitdaging aan te gaan. Het is telkens zoeken hoe je die mensen bereikt, op welke manier het voor mensen plezierig is en blijft om in hun omgeving iemand te helpen en zelf geholpen te worden. Wat motiveert mensen om iets te doen voor mensen met wie ze geen familiaire of vriendschappelijke band hebben?
Ook bij professionele zorgverleners schuurt het soms. "Velen worden door bezuinigingen met ontslag bedreigd en zien dat hun rol gedeeltelijk door een ervaringsdeskundige wordt overgenomen. Dat doet natuurlijk pijn."

Buiten de lijntjes
Voorzichtig vooruitkijkend, zegt Penninga: "Er gaat veel creativiteit loskomen. We moeten buiten de lijntjes durven kleuren en verbindingen maken. Professionele instellingen weten vaak niet wat in wijken al gebeurt en waar ze goed bij kunnen aansluiten. Buurtbewoners en vrijwilligersorganisaties kunnen ze dat vertellen. Dus moet je die twee met elkaar verbinden. Ik zie hierin een belangrijke rol voor opbouwwerkers 'nieuwe stijl': met hun kennis van de wijk en z'n bewoners kunnen zij de verbinding zijn tussen zorgprofessionals, hulpvragers en de buurt."
Wat als het misgaat, iemand vereenzaamt, zieker wordt, overlast veroorzaakt? "Dan kunnen wijkbewoners terecht bij de professionele wijkteams. Op de achtergrond is er altijd een professionele zorgverlener als vangnet voor de vrijwilligers."

Meer info: www.proeftuinenregioarnhem.nl  

Volgende blog over de participatiesamenleving: Klarendallers doen al veel samen. Later dit jaar zal ik geregeld bloggen over concrete 'participatie-activiteiten' in de wijken.   

Vitesse minus één naar VAE

Zo. De obligate vredige kerstgedachten en de 'goed nieuwjaar-wensen' zijn nog maar net achter de rug en Arnhem is direct terug in de rauwe werkelijkheid van alledag. Die is: Vitesse-speler Dan Mori mag niet mee op trainingskamp in de Verenigde Arabische Emiraten, omdat hij een Israëlisch paspoort heeft. En de VAE erkent de staat Israël niet.

Mijn eerste gedachte: wat een klotewereld. Altijd gezeik met intolerantie. Mijn tweede gedachte: daar staan we dan, met onze naïeve westerse gelijkheidsgedachte. Of is het dat niet? Waar gaat dit eigenlijk wel precies over? Lafheid? Wegkijken? Haat? Angst? Buigen voor geld? Zonder het antwoord op te kunnen lepelen, is het heel triest te constateren dat wij mensen, volkeren, religies, naties eeuwig en altijd onverdraagzaam zijn. Maar het is de rauwe werkelijkheid. En in die rauwe werkelijkheid zijn Vitesse en Dan Mori beland.
Vervolgens lees ik de verwijten. 'Vitesse had naar huis moeten gaan', 'Dit kan niet', 'Vitesse is laf'.

En dan word ik onrustig. Want wie liep in januari 2012 met een blauwe hoofddoek op haar hoedje in de VAE? Jawel, koningin Beatrix. Jazeker, de koningin paste zich aan aan de werkelijkheid van de VAE. En tout politiek correct Nederland hield zijn mond. Een zekere Omtzigt (Tweede-Kamerlid voor het CDA) niet gehoord. In haar kielzog het Nederlandse bedrijfsleven, dat goede zaken deed in de VAE. En tout politiek correct Nederland hield z'n mond. Ook een zekere Omtzigt niet gehoord. En wat lees ik op www.rijksoverheid.nl: een berichtje van 26-11-2013: de handelsrelatie tussen Nederland en de VAE is verder versterkt. En tout politiek correct Nederland houdt zijn mond. Omtzigt?

En nu? Heee, een zekere Omtzigt meldt zich. Deze twitterheld noemde Vitesse een 'club zonder ruggengraat'. Een CDA'er! De partij die we kennen als de partij van karakterloze draaiers, dan weer buigen naar links, dan weer naar rechts... Een partij ook van wegkijkers, een partij die misstanden in Nederland niet durft benoemen als het te echt wordt. Te rauw wordt. De partij van pappen en nathouden als ikke ikke maar op het pluche blijf. Goddomme man, ik ken u niet, maar hoe ongeloofwaardig! Wat een goedkope manier van scoren achter je veilige twittertje.  

Het is triest dat wij mensen elkaar eeuwig en altijd blijven bevechten, maar er dan ook nog een hypocriet sausje overheen gooien; dat vind ik echt erg. Zwijgen als er geld valt te verdienen aan handel met de VAE, maar dappere dodo zijn achter een twitterschermpje als het jezelf niet treft. Laten we ons eerst maar eens zelf diep in de ogen kijken en ons afvragen hoe dapper we zijn als het eropaan komt. Als we midden in de rauwe werkelijkheid staan. Ik weet het niet. U wel, meneer Omtzigt? Of blijft het - heel politiek correct - bij grote woorden?